[Auteur: #NIPlab | Donald Goedheid]
In de blog van 1 maart 2015 werd er door collega Jeroen Vanherck uitgebreid aandacht besteed aan de samenwerkingsovereenkomst. Deze formele overeenkomst tussen steden of gemeenten legt de intentie vast om bij afwezigheid de lokale ambtenaar noodplanning te vervangen of hem/haar te ondersteunen bij grootschalig incident. Maar het is na de ondertekening van een formele samenwerking of bij het aangaan van een informele samenwerking dat het werk pas echt start! Een samenwerking bereik je immers niet door het ondertekenen van een document. Het is een permanente zoektocht naar goede praktijk, bruikbare tools en -procedures.
Een belangrijk vraagstuk dat snel de kop zal opsteken, is hoe dat samenWERKEN in de praktijk omgezet kan worden. Wat als je midden in de nacht wordt opgebeld met de vraag om ondersteuning te bieden in de stad of gemeente van je collega die je op dat ogenblik vervangt? Bijvoorbeeld om de opvang van geëvacueerden te organiseren, een opvangcentrum te openen, transport te regelen en het PSH-netwerk op te starten?
Sinds het ontstaan van het #NIPlab is dit één van de vraagstukken waar permanent aan gewerkt wordt. Een hulpmiddelen dat sinds februari 2015 uitgewerkt werd is de "evacuatie info kaart".
Een belangrijk vraagstuk dat snel de kop zal opsteken, is hoe dat samenWERKEN in de praktijk omgezet kan worden. Wat als je midden in de nacht wordt opgebeld met de vraag om ondersteuning te bieden in de stad of gemeente van je collega die je op dat ogenblik vervangt? Bijvoorbeeld om de opvang van geëvacueerden te organiseren, een opvangcentrum te openen, transport te regelen en het PSH-netwerk op te starten?
Sinds het ontstaan van het #NIPlab is dit één van de vraagstukken waar permanent aan gewerkt wordt. Een hulpmiddelen dat sinds februari 2015 uitgewerkt werd is de "evacuatie info kaart".
Doel van de evacuatie-info-kaart:
Wanneer je een collega van een andere stad of gemeente vervangt moet je bij een oproep snel kunnen beschikken over relevante en actuele info over zijn of haar grondgebied. De bestaande databases die gebruikt worden op gemeentelijk- of provinciaal niveau bevatten heel veel data. De praktijk leert echter dat je voor heel wat van deze toepassingen specifieke kennis nodig hebt om hieruit de juiste informatie te filteren. Bovendien is dit ook vaak tijdsintensief.
Eén hulpmiddel met een hoog intuïtief gehalte, waarmee iedereen met basis PC-kennis aan de slag kan, kan de zoektocht naar informatie vereenvoudigen.
Voor de evacuatie-info-kaart is het uitgangspunt visuele informatie op basis van kaartmateriaal. In één oogopslag dient de beeldvorming helder te zijn. Er werd dan ook gekozen voor een ondertussen vertrouwde toepassing: Google Maps.
Wanneer je een collega van een andere stad of gemeente vervangt moet je bij een oproep snel kunnen beschikken over relevante en actuele info over zijn of haar grondgebied. De bestaande databases die gebruikt worden op gemeentelijk- of provinciaal niveau bevatten heel veel data. De praktijk leert echter dat je voor heel wat van deze toepassingen specifieke kennis nodig hebt om hieruit de juiste informatie te filteren. Bovendien is dit ook vaak tijdsintensief.
Eén hulpmiddel met een hoog intuïtief gehalte, waarmee iedereen met basis PC-kennis aan de slag kan, kan de zoektocht naar informatie vereenvoudigen.
Voor de evacuatie-info-kaart is het uitgangspunt visuele informatie op basis van kaartmateriaal. In één oogopslag dient de beeldvorming helder te zijn. Er werd dan ook gekozen voor een ondertussen vertrouwde toepassing: Google Maps.
Google Maps als tool:
Het #NIPlab bracht op één Google Maps kaart de data samen welke minimaal nodig zijn voor het snel openen/opstarten van een opvangcentrum bij evacuatie.
De keuze van een opvangcentrum wordt bepaald door een aantal parameters. Zo zal de geografische ligging en de zonering van het rampgebied mee bepalen waar je naartoe kan, maar ook het aantal op te vangen personen zal de keuze voor het opvangcentrum bepalen. Ook de doelgroep is bepalend. Immers kleuters hebben aangepast sanitair nodig en mindervalide kan je moeilijk op een eerste verdiep zonder lift opvangen.
De voordelen van Google Maps zijn onder andere de manier waarop de ingevoerde data visueel worden voorgesteld en zo tot bruikbare informatie leiden. Verder is het importeren van data op basis van een Excel bestand vrij eenvoudig. De aangemaakte kaarten kunnen vervolgens gedeeld en bewerkt worden met andere gebruikers met een Google account. Ook met gebruikers zonder Google account kan de kaart gedeeld worden.
De mogelijkheid om te switchen tussen verschillende achtergrondlagen geeft meteen heel wat informatie over de omgeving. De meestgebruikte achtergrondlagen zijn de basiskaart met de straatnamen, de satellietbeelden en de terrein inkleuring.
Zoals bij iedere toepassing zijn er ook bij Google Maps beperkingen. Zo is het aantal lagen met data die je kan toevoegen beperkt tot een 10 tal (in de gratis versie). Zeker wanneer een evacuatie info kaart wordt aangemaakt met de data van verschillende steden of gemeenten zijn deze 10 lagen snel opgebruikt. De uitdaging hierbij is dus het goed definiëren van de gewenste data en het opbouwen van de lagen.
De mogelijkheid om te switchen tussen verschillende achtergrondlagen geeft meteen heel wat informatie over de omgeving. De meestgebruikte achtergrondlagen zijn de basiskaart met de straatnamen, de satellietbeelden en de terrein inkleuring.
Zoals bij iedere toepassing zijn er ook bij Google Maps beperkingen. Zo is het aantal lagen met data die je kan toevoegen beperkt tot een 10 tal (in de gratis versie). Zeker wanneer een evacuatie info kaart wordt aangemaakt met de data van verschillende steden of gemeenten zijn deze 10 lagen snel opgebruikt. De uitdaging hierbij is dus het goed definiëren van de gewenste data en het opbouwen van de lagen.
De #NIPlab evacuatie-info-kaart in detail:
Overzicht:
De huidige #NIPlab evacuatie-info-kaart bevat de data van de verschillende steden en gemeenten waar de leden van het #NIPlab collectief bevoegd zijn (zie figuur 1).
Op straatniveau hebben de pinpoints per stad of gemeente een andere kleur. Hierdoor kan meteen ingeschat worden of de impact enkel de eigen gemeente of stad betreft of dat er ook impact te verwachten valt bij de buren. Bovendien is het mogelijk om snel en los van de gemeentegrenzen een beeld te vormen van het effectgebied.
De opvangcentra daarentegen zijn generiek weergegeven. Op deze manier zijn de dichtstbijzijnde opvangcentra, los van grondgebied waarop ze gevestigd zijn, onmiddellijk zichtbaar.
Grensgebieden:
Het voordeel om meerdere steden en gemeenten op één kaart samen te brengen is de beeldvorming die ontstaat in grensgebieden met de buurgemeenten. Zo is het meteen visueel zichtbaar dat impact van een incident twee straten verder een andere gemeente betreft en dat dus best de collega ambtenaar noodplanning van die gemeente snel geïnformeerd wordt.
Nadeel van meerdere steden en gemeenten samen te brengen op één kaart is dat de beschikbare lagen waarop data ingevoerd kunnen worden snel uitgeput raken.
Overzicht:
De huidige #NIPlab evacuatie-info-kaart bevat de data van de verschillende steden en gemeenten waar de leden van het #NIPlab collectief bevoegd zijn (zie figuur 1).
Op straatniveau hebben de pinpoints per stad of gemeente een andere kleur. Hierdoor kan meteen ingeschat worden of de impact enkel de eigen gemeente of stad betreft of dat er ook impact te verwachten valt bij de buren. Bovendien is het mogelijk om snel en los van de gemeentegrenzen een beeld te vormen van het effectgebied.
De opvangcentra daarentegen zijn generiek weergegeven. Op deze manier zijn de dichtstbijzijnde opvangcentra, los van grondgebied waarop ze gevestigd zijn, onmiddellijk zichtbaar.
Grensgebieden:
Het voordeel om meerdere steden en gemeenten op één kaart samen te brengen is de beeldvorming die ontstaat in grensgebieden met de buurgemeenten. Zo is het meteen visueel zichtbaar dat impact van een incident twee straten verder een andere gemeente betreft en dat dus best de collega ambtenaar noodplanning van die gemeente snel geïnformeerd wordt.
Nadeel van meerdere steden en gemeenten samen te brengen op één kaart is dat de beschikbare lagen waarop data ingevoerd kunnen worden snel uitgeput raken.
Straatniveau:
De evacuatie info kaart bevat als basisinformatie het aantal inwoners per straat (en optioneel het aantal woningen). Deze informatie is niet onbelangrijk wanneer er een opvangcentrum gekozen moet worden. De optelsom, van het aantal inwoners van de straten die ontruimd dienen te worden, zal een indicatie geven over het aantal op te vangen personen. Hierbij dient uiteraard rekening gehouden te worden met de mensen die niet thuis zijn (bv overdag wanneer heel wat mensen op hun werk zijn) en met de aanwezigheid van handelszaken, scholen of bedrijven welke overdag tot supplementaire opvangplaatsen kunnen leiden. Deze laatste info kan via een veld "bijzonderheden" worden toegevoegd.
Opvangcentra:
De opvangcentra zijn toegevoegd aan de evacuatie-info-kaart. Met één blik op de kaart zijn de dichtst bijgelegen opvangcentra meteen zichtbaar. Door op het icoontje "opvangcentrum" te klikken is de meest relevante info onmiddellijk beschikbaar: opvangcapaciteit; mogelijkheden voor bijzondere doelgroepen en gsm-nummer van de verantwoordelijke(n) die de betrokken locatie kunnen openen.
Andere bruikbare data:
Uiteraard kunnen nog meer data toegevoegd worden aan de kaart. Zo werd er geëxperimenteerd met het toevoegen van kilometerpalen van snelwegen & gegevens van scholen. Maar ook WZC's; kinderopvang of (Seveso)bedrijven zouden toegevoegd kunnen worden. Uitdaging bij deze uitbreidingen is de beschikbare capaciteit op de Google Maps kaart en het up to date houden van deze data. De toekomst zal dus kaarten opleveren met meer gedetailleerdere informatie om de beeldvorming tijdens een crisis te ondersteunen.
Besluit:
Het snel en eenvoudig raadpleegbaar maken van bepaalde data mbt een stad of gemeente zal een efficiënte incidentenbestrijding ten goede komen. Wanneer een collega jou moet vervangen tijdens een vakantieperiode, ziekte of andere afwezigheid zorgt een evacuatie info kaart ervoor dat er goed voor jouw grondgebied gezorgd kan worden. Het zoeken naar een goede invulling, die rekening houdt met de voor én nadelen van de gekozen tool, maakt deel uit van samenWERKEN. Het voorzien van heldere en toegankelijke informatie over het grondgebied helpt jouw collega om een goede en efficiënte vervanger te zijn.
Wie goed zorgt voor zijn vervanger zorgt goed voor zijn grondgebied.